Selamün Aleyküm Arkadaşlar,
Serinin sekizinci yazısına hoşgeldiniz. Önceki yazılarımızda şimdiye kadar genel itibariyle veri üzerine daha çok yoğunlaştık, ancak bu yazımızda herhangi bir sebepten dolayı cevap vermeyen servislerle ilgili ne yapabileceğimizi konuşacağız. Bu kavrama dayanıklılık (resiliency) diyoruz. Peki sistemlerin dayanıklı olabilmesi için neler yapabiliriz? Hazırsak başlayalım.
Dayanıklık denilince akla her ne kadar devre kesici (Circuit Breaker) gelmiş de olsa bunun için birden fazla yol mevcut. Bunlardan kısaca bahsedip ne gibi sorunlara çözüm ürettiklerini ele almaya çalışacağız. Devre kesici, bir sebepten dolayı bir serviste oluşan bir hatanın tüm sistemi etkilememesi adına o servise giden istekler durdurulur (kırmızı ışık). Tüm sistemi kaybetmektense o servis geçici olarak devre dışı bırakılır. Belirli bir süre sonra geçici olarak servis açılır (sarı ışık) eğer sistem düzeldiyse oradaki anahtar indirilir (yeşil ışık) ve sistem hayatına devam eder ancak sistemde hala problem var ise tekradan kapatılır. En bilindik olarak kullanılan araç ise Polly'dir.
Retry, sistemde belirli sebeplerden dolayı oluşan kopukluklarda isteği tekrar atmak isteyebiliriz. Çünkü bazen geçici problem yaşanır ve sonraki isteklerde oluşan hata tekrarlanmaz, ancak bazen hata kalıcıdır böyle durumlarda da denemeleri makul seviyede tutmakta fayda var. Polly burada da kullanılan bir araçtır.
Timeout, yapılan istekler farklı sebeplerden dolayı geç cevap verebilir. Böyle durumlarda sistemi yormamak adına belirli bir süreyi geçen istekleri iptal edebiliriz. Ayrıca uzun süren işlemi bazen de kullanıcı iptal eder, burada da "CancellationToken" kullandığımızda bu çağrı timeout'a düşmeden direkt sonlanır ve sisteme ek yük yapmaktan kaçınmış oluruz.
Bulkhead, servislerin birbirinden bağımsız olmasıdır. Yani bir servis çöktüğünde ona bağımlı bir servis var ise onun da çökmemesi ve hayatına devam etmesi gerekir. Bunun için de neler yapabilirizi önceki yazılarımızda epey bahsettik.
Failover, hata oluşan serviste yedek senaryosunun hazır olması durumudur. Sakatlanan futbolcunun yerine takım arkadaşının oyuna müdahil olması gibi düşünebiliriz. Consul bu konuda iyi bilinen bir araçtır.
Graceful Degredation, sistemde oluşan hatada bazı bölümlerin en azından sınırlı şekilde çalışabilmesidir. Kolu kırılan bir hastanın hayati fonksiyonlarını yerine getirmesi olarak düşünebiliriz. LauncDarkly gibi araçlarla yeni eklenen özelliklerin açılıp kapanması bu konuya örnek verilebilir.
Load balancing, daha önceki yazılarımızda bahsettiğimiz üzere yükün servislere doğru ve adil bir şekilde dağıtılması veya fazla yük alan servisin ölçeklendirilmesini sağlar. En iyi bilinen araçlardan biri NGINX'tir.
Monitoring ve Alert, sistemle ilgili olağanüstü durumlar yaşandığında bunun en azından kullanıcıdan önce haberiniz olması gerekir ve buna en hızlı şekilde müdahale ederek son kullanıcıya yansımadan problemi çözmek kritik bir davranıştır. Prometheus ve Grafana ikilisi piyasada en bilinen açık kaynaklı araçlardır.
Distributed Tracing, servisler arası çağrıları takip edebilmek ve hangi aşamada, nerede tıkanma olmuş gibi bütün verileri size vermesi açısından çok kritiktir. Sizin o problemi tekrardan tespit etmenize gerek kalmadan size nerede problem olduğunu söylemeli ve ona göre hızlı müdahale yapabilmeliyiz. Son dönemlerde OpenTelemetry adından sıkça bahsettirmektedir.
Health Check, servislerin ayakta olup olmadığını kontrol eder. Servislerin bağlı olduğu veri tabanı, kuyruk yapıları gibi bağımlılıklar var ise onlar da kontrol edilip her şey yolunda mı diye haber verir. Varsayılan olarak dotnet içerisinde gelen özelliği de kullanabilirsiniz.
Sistemlerde hata olmasını engellemek kadar, hata olduğunda bunu hızlı bir şekilde ayağa kaldırmak da bir o kadar önemlidir (Chaos Monkey göz atmanızı naçizane tavsiye ederim). Yukarıda bazı önlemlerden kısa kısa bahsetmeye çalıştık. Bu konuların bazılarına ileriki yazılarımızda daha ayrıntılı değiniyor olacağız. Yazının kapsamı gereği biraz daha özet şeklinde ilerledik. İhtiyaç duyulanlar hem sonraki yazılarımızı hem de farklı okumalar yapmanız iyi olabilir.
Yazıyı birer ayet-i kerime ve hadis-i şerif ile bitirelim.
"Ey iman edenler! Sabır ve namaz ile Allah’tan yardım dileyin. Şüphesiz Allah, sabredenlerle beraberdir." (Bakara Suresi, 2:153)
"Deveni bağla, sonra tevekkül et." (Tirmizî, Kıyamet 60)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder